Windows объектілері
№8 дәріс. WINDOWS ОБЪЕКТІЛЕРІ
7.1.Файлдар
7.2.Бумалар
7.3.Жарлықтар
7.4.Себет
7.1.ФАЙЛДАР
Файл — бұл жеке аты бар байттар тізбегі. Файл бағдарлама немесе құжат
болуы мүмкін. Windows-те бағдарламаның басқаша атауы да қолданылады —
қосымша.
Құжат бағдарламаға бағынышты, ол бағдарламаны өңдеу үшін объекті немесе
бағдарлама өңделгендегі нәтиже ретінде қызмет етеді.
Әрбір файлдың жеке аты болады. Файл аты екі бөліктен тұрады, оң жақ
және сол жақ және екі бөлік арасын нүкте бөліп тұрады. Оң жақ бөлігі үш
символдан тұрады және оның типін анықтайды. Ал сол жақ бөлігінің ұзындығы
1-ден 255 символ аралығында бола алады және пайдаланушыға құжат
тағайындамасын анықтайды. Файл атында келесі символдарды пайдалануға
болмайды: \ ? : * » .
Компьютер файлдың бағдарлама немесе құжат екенін оның типіне қарап
анықтайды. Егер файл типінде .exe немесе .com тұрса, онда ол бағдарлама.
Ал қалған типті файлдарды компьютер құжат деп анықтайды. «Құжат» ретінде
анықталатын негізгі файлдардың кеңейтілуі:
.bmp — Paint графикалық қосымшасының суреті.
.doc — Word және WordPad мәтіндік редакторларының құжаты.
.txt — Блокнот қосымшасының құжаты.
.wav — Дыбыстық фонограф.
.avi — Видео-клип.
.xls — Excel кестелік процессорының құжаты.
.ppt — PowerPoint қосымшасының презентациясы.
1-сурет. Менің құжаттарым бумасындағы файлдар.
Бумалар жүйелік және жұмыс бумалары болып екіге бөлінеді. Windows
жүйесінің объектілері жүйелік бумаларда сақталады. Жүйелік бумаларға
жасалған қандай да бір өзгертулер жүйенің дұрыс жұмыс істемеуіне немесе
тоқтап қалуына әкеліп соқтырады. Жүйелік бумаларға Windows және Program
Files, сонымен бірге бағдарламалардың өздері құратын бумалар жатады.
Ал жұмыс бумаларына өзіңіз құрған немесе Windows-те сіз үшін құрылған
бумалар жатады, мысалы, Менің құжаттарым бумасы.
Windows бумалар иерархиясының ең бастапқысы Жұмыс столы бумасы болып
табылады. Бұл бума барлық қалған бумалардың аналық бумасы болып табылады
және оның ерекше қасиеттері бар. Жұмыс столы барлық терезе астында
орналасады және барлық терезе белгіге айналғанда толық көрінеді.
Жұмыс столы бумасына Менің компьютерім және Себет бумасы салынған.
Өз кезегінде Менің компьютерім бумасының өзінде бірнеше бумалар: A:, C:,
D: дискілерінің белгілерінен және екі жүйелік бума Басқару панелі және
Принтерлер бар. Ал дискілерде басқа бумалар, файлдар, жарлықтар орналасады.
7.3. ЖАРЛЫҚТАР
Жұмыс үстелінде объектілер белгілер түрінде берілген. Белгінің бір
түрі — жарлық. Олар сол бұрышында қара түсті көрсеткіш тілі бар белгі
түрінде бейнеленеді. Егер белгілер объектілердің өзін сипаттаса, жарлықтар
объект бейнесін сипаттайды. Жарлық қандай да бір объектіге сілтеме, осы
объектінің орнын көрсететін оның қайтарма (қосымша) бейнесі. Жарлық
бағдарламаны немесе құжатты іске қосуды тездету қызметін атқарады. Объект
буманың бағыныштылық құрылым иерархиясының төменгі деңгейлерінде орналасса,
онда жоғары деңгейде орналасқан жарлықты қолданған тиімді. Жарлық көлемі 1
Кбайттық файлда сақталады.
7.4.СЕБЕТ
Windows-де өшірілген объектілер автоматты түрде ерекше бумаға —
Себетке орналасады.
Себеттегі объекті оны Себеттен өшіргенге дейін немесе қайта
қалпына келтіргенге дейін сақталады.
Себет құрылымы үнсіз келісім бойынша кесте түрінде шығады, ондағы
бағаналарда әр объектінің қай бумадан және қашан өшірілгендігі туралы
мәліметтер көрсетіледі.
Себеттегі объектілерді бастапқыда қай бумадан өшірілсе, сол бумаға
қайта қалпына келтіруге немесе басқа бумаға орналастыруға болады.
Дискеттен өшірілген объектілер Себетке орналаспай бірден жойылатынын
есте сақтау қажет. Мұндай объектілерді өшіру барысында Windows өшіруді
растауды талап етеді.
Сурет1. Объектілерді өшіру.
Бақылау сұрақтары:
1. Файл деген не?
2. Жарлық не үшін керек?
3. Жаңа бума құрудың бірнеше тәсілдерін ата?
4. Себеттің атқаратын қызметі?
№9 дәріс. АҚПАРАТТЫ ҚОРҒАУ
8.1 Вирусқа қарсы құралдар
8.2 Вирусқа қарсы бағдарламалар
3. DSAV антивирустық пакеті.
8.1 Вирусқа қарсы құралдар
Компьютерлік вирустардың әртүрлі типтері бар: жүктелетін, файлдық,
макровирустар және желілік.
Жүктелетін вирустар дискеттердің немесе винчестердің жүктеуші секторларын
зақымдайды. Жүктелетін вирустармен зақымдалған жүйені қайта қосқанда
басқаруды операциялық жүйенің жүктеуші бағдарламалық кодына емес, вирус
кодына береді.
Файлдық вирустар өзінің көбеюі үшін операциялық жүйенің файлдық жүйесін
пайдаланады. Файлдық вирустар әртүрлі форматтағы (EXE, COM, BAT, SYS және
т.б.) орындалушы файлдарды зақымдайды.
Барлық жүктелетін және файлдық вирустар резидентті, яғни компьютердің
оперативті жадында орналасады және пайдаланушының жұмыс істеу процесінде
қауіпті жағдайлар (дискеттегі мәліметтерді өшіріп тастау, аттарын және
басқа да атрибуттарын өзгерту және т.б.) тудырады. Резиденттік вирустардан
емдеу қиын, зақымдалған файлдарды дискіден өшіргенмен олар компьютердің
оперативті жадында қалып қояды және файлдарды қайта зақымдауы мүмкін.
Макро-вирустар мәліметтерді өңдеуге арналған жүйелерге (мәтіндік
редакторлар, электрондық кестелер және т.б.) орнатылған тілдерде жазылған
бағдарламалар болады. Өзінің көбеюінде мұндай вирустар макро-тілдер
мүмкіндіктерін қолданады және олардың көмегімен . жалғасы
. Windows – дің негізгі объектілеріне не жатады? 8 сынып
Автор публикации: Укенова Т.С.
Дата публикации: 2016-09-19
І нұсқа
1. Windows – дің негізгі объектілеріне не жатады?
А) Бас меню, Басқару тақтасы, Менің компьютерім, Себет; Б) Қапшықтар, программалар, құжаттар, таңбашалар; В) Қапшықтар, Себет, Басқару тақтасы, программалар
2. Windows – дің арнайы объектілеріне не жатады?
А) Бас меню, Басқару тақтасы, Менің компьютерім, Себет ; Б) Қапшықтар, программалар, құжаттар, таңбашалар ; В) Қапшықтар, Себет, Басқару тақтасы, программалар
3. Иерархия дегеніміз не?
А) Аты бар бірқатар байттар тізбегі ; Б) Компьютерде белгілі тәртіппен орналасатын қапшықтар ; В)Программаны өңдейтін объект
4. Файл.txt кеңейтілуімен сақталған ол.
А. Мәтіндік файл; Б. Командалық файл;
В. Блокнот қолданбасының құжаты;
5. Файл.bmp кеңейтілуімен сақталған ол.
А. Paint графикалық қолданбасының суреті
Б. Командалық файл;
В. Блокнот қолданбасының құжаты;
6.Жаңапапка құру үшін төмендегі қай команданы орындаймыз?
А.Файл-Құру –Папка; Б.Файл-құру-Таңбаша және папка; В.Файл- Ашу-Қапшық
7. Нақты бір файлды көрсететін арнайы белгішелер
А) қапшықтар ; Б) таңбашалар ; В) жарлықтар
8. Алмасу буфері дегеніміз не?
А) басқа қапшыққа көшіру немесе орын ауыстыру ; Б) жылжытылатын немесе көшірілетін ақпараттарды уақытша сақтауға арналған жадтың арнайы бөлігі ; В) объектілерді жылжытуда апарып қою әдісі
9. Қандай пернелердің көмегімен объектілерді көшіруге болады?
А ) Ctrl+X ; Б ) Ctrl+C ; ) Ctrl +V
10. Қандай пернелердің көмегімен объектілерді қажетті орынға кірістіруге болады?
А) Ctrl+X ; Б) Ctrl+C ; В) Ctrl +V
11. Қандай пернелердің көмегімен объектілерді қиып алуға болады?
А) Ctrl+X ; Б) Ctrl+C ; В) Ctrl +V
12. Объектінің атын өзгерту үшін қандай команданы таңдау қажет?
А) Переместить ; Б) Переименовать ;
13. Жылжыту немесе көшіру операцияларын орындатпауға болатын команда
А) Правка ; Б) Отменить ; В) Востановить
14. Қапшық терезесі менюіндегі объектіні жою үшін қандай команда орындау қажет?
А) Файл —- Отправить ; Б) Файл —- Изменить
15. Корзинадағы өшірілген құжатты қалпына келтіру үшін.
А.Файл-қалпына келтіру; Б.Файлды тек жоюға ғана болады; В.Файл-Ашу-Қалпына келтіру;
16. Файлды дискетке көшіру үшін, көшірілетін файлды (буманы) белгілеп алып.
А) Файл – Жіберу – Диск 3.5 (А) командасын орындау ; Б) Delete пернесін басу ; В) Жанама менюді шақырып, оның Өшіру командасын орындау
17. Дискетті пішімдеу үшін менің компьютерім бумасын ашып.
А) Windows бумасының ішіндегі Format командасын орындау ; Б) А: дискісін белгісінде жанама менюді шақырып, оның Форматтау командасын орындау
В) А: дискісінің белгішесінде тышқанды екі рет шерту
18. Пішімдеу кезінде дискінің бұзылған секторлары бар –жоғын тексеру әдісі
А) Тез пішімдеу ; Б) Толық пішімдеу ; В) Жай пішімдеу
19. Пішімдеу кезінде дискідегінің барлығын өшіру әдісі
А) Тез пішімдеу ; Б) Толық пішімдеу ; В) Жай пішімдеу
20.Корзинадағының барлығын бірден жою үшін .
А) Del пернесін басу ; Б) Корзинаны ашып, Файл — Очистить корзину командасын орындау ; В) Дұрыс жауабы жоқ
21. Paint графикалық редакторын қалай іске қосамыз?
А) Қосу-Программалар-Стандартты-Paint; Б) Қосу-Программалар-Paint;
2 2. Фонның түсін таңдау үшін
А) Қажетті түске тышқанның сол батырмасын басамыз;Б) Қосу-Программалар-Стандартты-Ойындар; В) Қажетті түске тышқанның оң батырмасын басамыз;
2 3. Paint графикалық редакторында ақырғы қанша әрекетті орындауға болады?
2 4. Суретті салу мен оны редакторлеу құралы қанша?
2 5.Қарындаш құралының қызметі қандай?
А) Бұл тұйық контурдың ішін кескін немесе фон түсімен бояйды
Б) ерікті сызықтарды салуға арналған
В) Кез келген сызықты әр түрлі қалыңдықта салуға арналған
ІІ нұсқа
1. Блокнот программасын іске қосу үшін қандай әрекеттер орындау керек?
А) Пуск – Все программы —- Блокнот ; Б) Пуск—- Все программы — Стандартные —- Блокнот , В) Пуск — Блокнот
2. Блокнот қолданбасында терілген мәтінді сақтау үшін .
А) Файл — Открыть ; Б) Файл —- Сохранить как ; В) Файл — Создать
3. Файл —- Открыть командасын орындап, .
А) Терліген мәтінді сақтауға болады ; Б) құрылған құжатты ашуға болады ; В) қаріптің өлшемін өзгертуге болады
4. Калькуляторды іске қосу үшін қандай әрекеттер тізбегін орындайды?
А) Пуск – Все программы —- Калькулятор
Б) Пуск—- Все программы — Стандартные —- Калькулятор ; В) Пуск — Калькулятор
5. – батырмасының қызметі
А) индикация өрісінде жарықтанған санды өшіреді ; Б) соңғы ендірілген цифрды өшіреді
В) барлық ендірілген ақпараттарды өшіреді
6. – батырмасының қызметі
А) индикация өрісінде жарықтанған санды өшіреді ; Б) соңғы ендірілген цифрды өшіреді
В) барлық ендірілген ақпараттарды өшіреді
7. – батырмасының қызметі
А) енгізілген мәндерді бөледі ; Б) квадрат түбірді есептейді ; В) экрандағы санның кері мәнін есептейді
8. Правка — Копировать командасын орындап .
А) санды алмасу буферінен индикаторға шығаруға болады ; Б) берілген сандарды алмасу буферіне орналастырады ; В) меңзерді құжаттың қажетті жеріне орналастырады
9. Инженерлік калькуляторды шақыру үшін .
А) Пуск – Все программы —- Калькулятор—-Вид —-Инженерный ; Б) Пуск—- Все программы — Стандартные —- Калькулятор—Вид—Инженерный ; В) Пуск — Калькулятор — Вид —Инженерный
10. – батырмасының қызметі
А) Статистика терезесіндегі сандардың қосындысын есептейді ; Б) Статистика терезесін ашады ; В) Сандардың орташа мәнін есептейді
11. Лазерлік ойнатқыш программасын іске қосу үшін қандай әрекеттер орындау қажет?
А) Пуск – Все программы —- Мультимедиа— Лазерный проигрыватель ; Б) Пуск—- Все программы — Стандартные —- Мультимедиа — Лазерный проигрыватель
В) Пуск — Лазерный проигрыватель
12. Кішігірім дыбыстық файлдарды дискіге жазуға мүмкіндік беретін программа
А) Мультимедиа ; Б) Фонограф ; В) Проигрыватель
13. Фонограф программасын іске қосу үшін.
А) Пуск – Все программы —- Мультимедиа— Фонограф ; Б) Пуск—- Все программы — Стандартные —- Мультимедиа — Фонограф
В) Пуск — Фонограф
14. Фонограф программасында жазудың максималды ұзақтығы
А) 120секунд ; Б) 80 секунд ; В) 60 секунд
15. Жазылғанды тыңдау үшін .
А) Запись батырмасын шерту ; Б) Переход в начало батырмасын шерту ; В) Стоп батырмасын шерту
16. Фонограф программасы өз файлдарына қандай кеңейтілуін меншіктейді?
А ) wav Б ) mp3 B) mid
17. Әмбебап ойнатқышты іске қосу үшін .
А) Пуск – Все программы —- Мультимедиа— Универсальный проигрыватель ; Б) Пуск—- Все программы — Стандартные —- Мультимедиа — Универсальный проигрыватель ; В) Пуск — Универсальный проигрыватель
18. Программаларды орнату файлдары
А) Setup . exe және Install . exe ; Б) Ok және Cancel ; В) Дұрыс жауабы жоқ
19. – батырмасының қызметі
А) Тоқтату (Стоп) Б) Алға айналдыру В) Ойнату
20. – батырмасының қызметі
А) Тоқтату (Стоп) Б) Жазу (Запись)
2 1. Әр түрлі ресурстарды бірігіп пайдалану үшін бір –бірімен жалғастырылған компьютерлер тобы
А) Жалпы желі ; Б) Компьютерлік желі ; В) Жергілікті желі
2 2. Компьютерлік сынып басқа мектептің компьютерлік сыныбымен байланысқан болса, онда желіге қосылған барлық компьютерлерді көру үшін қандай белгішені пайдалану керек?
А) Сетевое окружение Б) Мой компьютер
2 3. Шағын жергілікті желілерде қандай деңгейде қатынау қолданылады?
А) Қор деңгейі Б) Пйдаланушы деңгейі
В) Диск деңгейінде
2 4. Желілік принтерге қосылу үшін.
А) Пуск –Настройка-Принтеры-Установка принтера – шебер нұсқауын орындау ; Б) Пуск — Настройка—-Принтеры ; В) Пуск— Настройка——Усттановка принтера
2 5. Жалпы желіге қашықтықтағы компьютерлер немесе жергілікті желілер біріктірілсе онда мұндай құрылымды қалай атайды?
