Та?ырыбы: «WINDOWS xp операциялы? ж?йесі» 5 сынып

САБА? ЖОСПАРЫ

«Бекітемін»

________________

О?у ісіні? ме?герушісі

«_______» ________20____ ж

П?н аты: Информатика

Сынып: 5 «А»

Саба?ты? та?ырыбы: WINDOWS xp операциялы? ж?йесі

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік: О?ушыларды WINDOWS ортасыны? ерекшеліктерімен, ж?мыс ?стелі

т?сінігімен таныстыру, есептер та?тасын, «Пуск» батырмасын ж?не басты менюді ж?мыста ?олдану?а ?йрету ж?не «Маус» монипуляторын ме?герту.

Дамытушылы?: О?ушыларды? компьютерде ж?мыс істеу ?абілеттерін, логикалы?-абстракциясын дамыту.

Т?рбиелілік: О?ушыларды т?рбиелілікке, ??ыптылы??а, тияна?тылы??а ?йрету.

Саба?ты? т?рі: аралас саба?

Саба?та ?олданылатын к?рнекті ??ралдар. компьютер, о?улы?, ж?мыс д?птері,

Саба?ты? барысы:

I. ?йымдастыру

О?ушыларды т?гендеп, назарын саба??а аудару

II. ?й тапсырмасын тексеру

Компьютерді? негізгі ??ры?ыларын ата.

Компьютер жадысыны? ?андай т?рлерін білесі?дер?

Т?ра?ты жад пен жедел жадты? айырмашылы?ын ата?дар.

А?паратты енгізу-шы?ару ??рыл?ыларын ата.

Жадты? сырт?ы тасуыштарын сипатта.

?й тапсырмасын пысы?тау:

«Компьютер» с?зі «есептеуіш» дегенді білдіреді, я?ни есептеуге арнал?ан ??рыл?ы. Компьютер — деректерді ба?дарламалап ??деуге арнал?ан электронды? ??рыл?ы. ?азіргі компьютерлер тек есептеп ?ана ?оймай, цифрлы? емес (м?тіндер, дыбыстар, графика ж?не т.б.) акпаратты ?ндейді, ?р т?рлі технологиялы? процестерді, деректер базасын ж?не бас?аларды бас?арады.

Ж?йелік блок — м?нда компьютерді? негізгі ??рыл?ылары орналас?ан. Компьютерді ?осып ?шіру батырмасы, дискжетек, компакт-дискіні о?итын СD-RОМ орналастырыл?ан. Ж?йелік блокты? ішінде аналы? та?ша, процесор, СD-RОМ, бейнета?таша, дыбыс такташасы мен т.б. бар.

Процессор — компьютерді? е? басты б?лігі. Ол компьютерді? «миы». Ол б?кіл компьютерді? ж?мысын бас?арады ж?не ба?дарламаларда?ы барлы? командаларды орындайды. Іс ж?зінде компьютерді? орындайтын ж?мысыны? б?рін оны? бас микросхемасы — микропроцессор ат?арады. ?азіргі кезде е? к?п тара?ан «пентиум» процессоры. Сонды?тан компьютер де пентиум деп аталады. Процесор жадпен ж?мыс істейді. Жад микросхемасынан процесор ?зіне ?ажетті а?паратты алады.

III. Жа?а та?ырыпты т?сіндіру

WINDOWS-ты? негізгі функциясы — осы орта ?шін арнайы ??рыл?ан ба?дарламаларды? ж?мысын бас?ару.

WINDOWS – б?л компьютерлік технологияны? жа?а де?гейі. Ол деректермен ж?мыс жасауды? объектілі-ба?дарлан?ан ?дістемеге негізделген. Microsoft WINDOWS’98 ортасыны? ерекшеліктері:

— пайдаланушыны? интерфейсін стандарттау;

— к?лемі онда?ан Мбайт жедел жадты тиімді бас?ару;

— жа?а сырт?ы ??рыл?ыларды ?иынды?сыз ?осу м?мкіндігі;

— ба?дарламаларды? функциясын интеграциялау, я?ни бас?а ба?дарламаларды? жасал?ан объектілерді на?ты ба?дарламада ?олдану м?мкіндігі;

— к?п м?селелік, я?ни бірнеше ?олданбалы ?атар орындау ж?не бір ба?дарламадан екіншіге о?ай ауысу м?мкіндігі;

графикалы? режімді басым ?олдану;

— жергілікті желі ж?не Іnternet желісінде ж?мыс істеуді ?олдауды? ??рамдас
??ралдары;

— мультимедиамен (дыбыс ж?не бейне) ж?мысты? ??рамдас ??ралдары;

— «Рlug and Play» технологиясы (?осатын ??фыл?ыларды автоматты баптау).

WINDOWS — графикалы? операциялы? ж?йе, оны? негізгі обьектілері терезе мен белгішелер т?рінде бейнеленеді.

WINDOWS-ті? обьектілері — терезе, ж?мыс столы, шартбелгілер, жарлъщтар, бумалар, тыш?ан, м?лімет алмастыру буфері.

WINDOWS ортасында ж?мыс столыны? р?лін дисплей экраны орындайды. Онда ж?мыс істейтін программаларды? терезелері, ??жаттарды? жеке файлдары шартбелгілер т?рінде орналас?ан.

Шартбелгі — экран бетіндегі ?ыс?аша жазуы бар кішірейтілген графикалы? бейне. Ол дисплей экранында?ы программаны, терезені, функцияны, файлды т.б. бейнелеп т?руы м?мкін.

Жарлы? — белгілі бір обьектімен тікелей ?атынас жасауды іске асыратын командалы? файл.

?апшы? — экаранда каталогтарды ж?не программалы? топтарды белгілеу ?шін ?олданылады. Бума б?л обьектілер ?оймасы.

Тыш?ан тетігімен орындалатын е? негізгі операция — экран бетімен сілтемені? ?оз?алуы болып табылады.

М?лімет алмастыру буфері — ?рт?рлі программалар немесе ??жаттар арасында м?ліметтерді тасымалдап, оларды? фрагменттерін бір-біріне ауыстырып отыру ?шін ?олданылатын жады б?лігі.

Есептер та?тасы — б?л экранны? т?менгі жа?ында?ы жі?ішке с?р жолак. Есептер та?тасында «Пуск» батырмасы, іске косыл?ан ба?дарламаларды? аттары бар батырмалар орналас?ан.

«Пуск» батырмасы — б?л батырманы бас?аннан кейін ж?йені? Бас менюі пайда болады. Бас меню жеті пункттен т?рады:

1. Ашылатын ба?дарламалар тобы мен ?осымшалардан т?ратын тізім

2. Жуы? арада ашыл?ан ??жаттарды? 15-тен аспайтын тізімі

Тапсырмалар: Ж?мыс д?птеріндегі тапсырмаларды орындау

IV. Саба?ты бекіту с?ра?тары

• WINDOWS операциялы? ж?йесіні? ерекшеліктері ?андай?
• WINDOWS ОЖ ?андай обьектілер бар?

• Терзе дегеніміз не, ?андай т?рлері бар?

• Тыш?анны? ат?аратын ?ызметі ?андай?

Саба?тты ?ортындылау:

WINDOWS-ты? негізгі функциясы — осы орта ?шін арнайы ??рыл?ан ба?дарламаларды? ж?мысын бас?ару.

WINDOWS – б?л компьютерлік технологияны? жа?а де?гейі. Ол деректермен ж?мыс жасауды? объектілі-ба?дарлан?ан ?дістемеге негізделген. Microsoft WINDOWS’98 ортасыны? ерекшеліктері:

WINDOWS — графикалы? операциялы? ж?йе, оны? негізгі обьектілері терезе мен белгішелер т?рінде бейнеленеді.

WINDOWS-ті? обьектілері — терезе, ж?мыс столы, шартбелгілер, жарлъщтар, бумалар, тыш?ан, м?лімет алмастыру буфері.

WINDOWS ортасында ж?мыс столыны? р?лін дисплей экраны орындайды. Онда ж?мыс істейтін программаларды? терезелері, ??жаттарды? жеке файлдары шартбелгілер т?рінде орналас?ан.

V. ?йге тапсырма беру

VI. Ба?алау

Windows операциялық жүйесі туралы жалпы мағлұмат.

Операциялық жүйе (ОЖ) — құжаттар мен амалдар орындауға арналған, сыртқы құрылғыларды және программаларды басқаруды жүзеге асыратын программалар жиынтығы. ОЖ программалар жүйесінің компьютердің мәліметтерді өңдеу жөніндегі бүкіл жұмысын, пайдаланушымен сұхбатты ұйымдастырады, компьютердің құрылғыларын және қор көздерін басқарады, мәліметтерді қорғауды қамтамасыз етеді, пайдаланушы мен программалар сұратуы бойынша түрлі қызметтерді атқарады және т.б.

Операциялық жүйелер (ОЖ) – бұлар кез келген дербес компьютердің аппараттық құрылғыларын толықтырады және де қолданбалы программалардың ішкі құрылғыларын, қарым-қатынасын, адамның сәйкес командалар көмегімен машинаны басқаруына мүмкіншілік тудырады. ОЖ – қолданушы мен программаның қорғалуын қамтамасыз етеді, программаны іске қосады, компьютерді басқарады. Әрбір программа ОЖ-нің қызметін қолданады, сондықтан да ол осы қызметті көрсететін ОЖ-мен жұмыс жасайды. ОЖ-ні таңдау өте қажетті, себебі таңдалған ОЖ-ге дербес компьютердің жұмыс істеу қабілеттілігі мен деректер қорғалуының деңгейі тәуелді.

ОЖ құрылымы келесі модульдерден тұрады:

* Базалық модуль (ОЖ ядросы) – файлдық жүйемен программа жұмысын басқарады, сыртқы программа мен файл арасындағы алмасу және оған қатынас жасауды орындайды;

* Командалық процессор – бірінші кезекте пернетақтадан түсетін пайдаланушы командаларын орындайды және талдайды;

* Сыртқы құрылғы драйверлері – бұл құрылғылардың процессормен жұмыс істеуі үшін программалық қамтамасыз етіп отырады (әрбір сыртқы құрылғы ақпаратты әр түрлі және ерекше темпте өңдейді).

* Қосымша сервистік программалар (утилиттер) – пайдаланушының компьютермен байланысу процесін жан-жақты және ыңғайлы етеді.

ОЖ жүктелуі. ОЖ құрамындағы файлдар дискіде сақталады, сондықтан оларды жиі дискілік операциялық деп атайды. Белгілі, программаның орындалуы үшін ОЖ файлдары жедел есте сақтау құрылғысында (ЖЕСҚ) орналасуы керек. Сондықтан операциялықжүйеден ЖЕСҚ-ға жазу үшін жүктемелеу программаларын орындау керек. Олар компьютер қосылған кезде ЖЕСҚ-да болмайды. Бұл жағдайдан шығу үшін жедел жадыға ОЖ-ні жүктемелеудің келесі сатыларын тізбектей орындау керек.

ОЖ-ні жүктемелеудің бірінші сатысы.Компьютердің жүйелік блогында тұрақты есте сақтау құрылғысы (ТСҚ-тұрақты жады, ROM – Read Only Memory-оқу үшін арналған жады) болады. Онда ОЖ-ні жүктемелеудің бірінші сатысы және компьютер блоктарын тестілеупрограммалары орналасады. Олар компьютерді қоса сала токтың бірінші импульсімен орындала бастайды. Өйткені ТСҚ-да ақпараттар электрондық схема түрінде сақталады да олар компьютерді өшірген кезде де сол қалпында қалады. Бұл сатыда процессор дискіге қатынасадыда, анықталған орнында өте үлкен емес көлемде жүктемелеу программасын тексереді. Егер бұл программа табылса, онда ол ЖЕСҚ-да оқылады да оған басқару беріледі.

ОЖ-ні жүктемелеудің екінші сатысы.Жүктемелеу программасы өз кезегінде дискіден ОЖ-нің базалық модулін іздейді де, оны жадыға көшіреді және басқаруды соған береді.

ОЖ-ні жүктемелеудің үшінші сатысы.Негізгі жүктемелегіш базалық модуль құрамына кіреді, ол ОЖ-нің қалған модульдерін іздейді де оны ЖСҚ-ға оқиды. ОЖ жүктемеленуі біткеннен кейін басқару командалық процессорға беріледі де, экран бетіне жүйеден түсетін пайдаланушы командасын енгізуге шақыру шығады.

Ескерту. Командалар жұмысы кезінде жедел жадыда міндетті түрде командалық процессор және ОЖ базалық модулі болуы тиіс. Сондықтан ОЖ файлдарын жедел жадыға бір уақытта жүктемелеу қажеттілігі жоқ. Құрылғылар драйвері мен утилиттер ЖЕСҚ-ға керек болған жағдайда ғана жүктемеленеді. Осының арқасында жүйелік программалық қамтамаға бөлінетін жедел жадының міндетті көлемін қысқартуға болады.

ОЖ-нің бірнеше ең көп тараған түрлері кездеседі. Олардың әрқайсысы процессор разрядтылығына (такт уақытында өңделетін ақпараттың биттік саны), поцессор типі, сондай-ақ ЖЕСҚкөлеміне негізделген. Компьютер мүмкіншіліктерінің дамуы барысында

пайдаланушы бұл ресурстарды қолдана алу үшін қазіргі заманға сай және күшті программалық құралдарды керек етеді. Мұндай сапалы Microsoft фирмасының ОЖ-лары қамтамасыздандыра алады. Мысалы, MS-DOS. Бұл ОЖ-нің қазіргі дербес компьютерлердің ақпараттық мүмкіншілігіне қатыса алатын дамыған құралдар.Олар:

* Каталогтардың иерархиялық құрылымына негізделген иілгіш файлдық жүйелердің жұмысы және құрылуы;

* Компьютер құрылымының модульдік принциптік қолдану әр түрлі сыртқы құрылымының көптеген санына әкеп тіреледі (принтерлер, плоттерлер, модемдер және т.б.);

* Пайдаланушының ыңғайлы интерфейсі.

IBM-PC типтес компьютерлерде келесі ОЖ қолданылады:

2. MS-DOS – ортасындағы Windows 3.1.

3. Windows95, Windows98/NT, UNIX, OS/2 т.б.

ОсыаталғанОЖ-ден 1992 жылышығарылған Microsoft фирмасы DOS операциялықжүйесінөңдеген, программистерменқолданушыларғаөтекеңкөлемдегімүмкіншіліктерменқолайлықтарбароперациялықжүйе. Windows-тың кеңінен қолданылуы IBM-PC – сәйкескомпьютерлерініңстандартыболыптабылады. Windows файлдармен, дискілермен жұмыс істеу операцияларына арнап қолайлы және айқын интерфейспен қамтамасыз етеді, сонымен қатар Windows ортасында іске қосылатын программаларға жаңа мүмкіншіліктер береді.

1985 жылы Microsoft фимасы Windows графикалықоперацияларжүйесін, ал 1990 жылы 3.0 версиясыншығарған 3.0 версиясынанбастап Windows-тыңкеңіненқолдануыарқасында, ол IBM тектескомпьютердіңстандартыболыптабылады.

Windows-тедискіменжұмысістеужүйесінеерекшекөңілбөлінген, осында IDE, ESDI, SCSI интерфейсконтроллерлерібар.

Windows терезесі.Windows-тыңкезкелгентерезесіэкранныңтөртбұрыштыаймағыболыптабылады. Терезеніңортасындатерезеніңатыжазылады, алоңжәнесолбөліктеріндежүйелімәзірдіңжинақтаужәнеашубатырмаларыбар.

Жұмыстыаяқтау. Windows-тажұмыстыаяқтауүшінбарлықбелсендіқосымшалардытоқтатыптерезелердіңбарлығынжауыпSHUTDOWNутилиттерінпайдаланукерек. Олжұмыстыаяқтаудыңқарапайымсұхбаттерезесінашады:

Операциялы? ж?йе. Стандартты программалар

Саба? Сыныбы К?ні:

Саба?ты? та?ырыбы: Операциялы? ж?йе. Стандартты программалар

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік: О?ушыларды операциялы? ж?йе ж?не стандартты программалармен таныстыру ж?не стандартты программалармен ж?мыс істеуге ?йрету.

Дамытушылы?: О?ушыларды? операциялы? ж?йе ж?не стандартты программалармен ж?мыс істеу ар?ылы ойлау, есте са?тау ?абілетін дамыту.

Т?рбиелік: О?ушыларды? та?ырып?а деген ?ызы?ушылы?ын арттырып, ??ыптылы??а т?рбиелеу.

Болжамдап отыр?ан н?тиже: Операциялы? ж?йе ж?не стандартты пограммалармен ж?мыс жасай алатын т?л?а.

Саба?ты? типі: Аралас.

Саба?ты? т?рі: ?ткен та?ырыптар?а шолу ж?не жа?а ??ымды ме?геру саба?ы.

Саба?ты? ?дісі: Практикум элементтері бар т?сіндірмелі – к?рнекілікті.

К?рнекі ??рал-жабды?тар: Интерактивті та?та, о?улы?, электронды

Саба?ты? жоспары:

1. ?йымдастыру кезе?і (1-2 мин)

1. О?ушылармен амандасу, т?гендеу.
2. О?ушыларды? зейінін саба??а аудару.

1. ?й тапсырмасын с?рау (10 мин)
   1. С?ра?-жауап «Си?ырлы ше?бер»
   2. Ми?а шабу «Жасырын с?з»

III. Жа?а саба? (10 мин)

3.1. М??алім т?сіндірмесі.

3.2. Электронды о?улы?пен т?сіндіру

IV. Жа?а саба?ты пысы?тау (10 мин)

4.1. Электронды о?улы?пен та?тада ж?мыс.

4.2. Компьютермен ж?мыс.

V. Жа?а саба?ты бекіту (10 мин)

5.1. Activate ??рыл?ысымен тест тапсыру

VI. Саба?ты ?орытындылау ж?не о?ушыларды

VIІ.?й тапсырмасы (1-2 мин).

Саба?ты? барысы:

1. ?йымдастыру кезе?і

1. О?ушылармен амандасу, т?гендеу.

2. О?ушыларды? зейінін саба??а аудару.

II.?й тапсырмасын с?рау

1. . С?ра?-жауап «Си?ырлы ше?бер»
2. Ми?а шабу «Жасырын с?з»

III. Жа?а саба?

3.1. М??алім т?сіндірмесі.

3.2. Электронды о?улы?пен т?сіндіру

Операциялы? ж?йе – компьютерді? барлы? м?ліметтерді ??деу ж?мысын ?йымдастыратын ба?дарламалар ж?йесі. Ол компьютерді? барлы? ??рыл?ыларын бас?арады, компьютер ??рыл?ыларыны? арасында ж?не компьютер мен адам арасында м?ліметтер алмасуын ж?зеге асырады. Сонымен ?атар ОЖ – ?мбебап ж?йе, оны ?р т?рлі типтегі компьютерлерге, компьютерге ?осыл?ан ?осымша ??рыл?ылар?а с?йкестендіріп баптау?а болады, компьютерді дербес т?рде баптау?а м?мкіндік береді.

ОЖ – лер ?те к?п, біра? бізді? арнайы ?арастыратынымыз – ?йде ж?не мектептерде т?р?ан компьютерлераді? операциялы? ж?йелері.

Компьютерде ж?мыс істеу -негізінде оны? ОЖ – мен ж?мыс істеу. Сонды?тан компьюте мен адамны? ?атынасу т?сілі ?аншалы?ты ?арапайым, т?сінікті ж?не «жа?ын досты?та» екені ?те ма?ызды.

Windows операциялы? ж?йесінде т?тынушы ?шін к?птеген м?мкіндіктер жарата алатын ?осымшалар бар. Олар Бас менюдегі Программы бумасыны? Стандартные ішкі бумасында орналас?ан. Ол ?осымшаларды іске ?осу ?шін т?мендегі командалар тізбегін орындаймыз:

Пуск => Программы => Стандартные =>.

(к?пн?кте орнына ?ажет ?осымша аты та?далады)

Б?л ?осымшаларды? стандартные атты бумада орналас?аныны? да м?ні бар. Ол дегеніміз – Windows операциялы? ж?йесі орнатыл?ан кез келген компьютерден осы ?осымшаларды таба аламыз, оларды ?осымша орнату ?ажеті жо?.

Енді ?осымшаларды? негізгілеріне жеке-жеке то?талып ?тсек.

(?р бір ?осымшаны т?сіндіргенде алдымен іске ?осу жолын к?рсетіп, со? терезе элементтеріне то?талып ?темін)

Просмотр содержимого документа
«Операциялы? ж?йе. Стандартты программалар »

Сабақ Сыныбы Күні:

Сабақтың тақырыбы: Операциялық жүйе. Стандартты программалар

Білімділік: Оқушыларды операциялық жүйе және стандартты программалармен таныстыру және стандартты программалармен жұмыс істеуге үйрету.

Дамытушылық: Оқушылардың операциялық жүйе және стандартты программалармен жұмыс істеу арқылы ойлау, есте сақтау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік: Оқушылардың тақырыпқа деген қызығушылығын арттырып, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Болжамдап отырған нәтиже: Операциялық жүйе және стандартты пограммалармен жұмыс жасай алатын тұлға.

Сабақтың түрі: Өткен тақырыптарға шолу және жаңа ұғымды меңгеру сабағы.

Сабақтың әдісі: Практикум элементтері бар түсіндірмелі – көрнекілікті.

Көрнекі құрал-жабдықтар: Интерактивті тақта, оқулық, электронды

Ұйымдастыру кезеңі (1-2 мин)

Оқушылармен амандасу, түгендеу.

Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үй тапсырмасын сұрау (10 мин)

Сұрақ-жауап «Сиқырлы шеңбер»

Миға шабу «Жасырын сөз»

III. Жаңа сабақ (10 мин)

3.1. Мұғалім түсіндірмесі.

3.2. Электронды оқулықпен түсіндіру

IV. Жаңа сабақты пысықтау (10 мин)

4.1. Электронды оқулықпен тақтада жұмыс.

4.2. Компьютермен жұмыс.

V. Жаңа сабақты бекіту (10 мин)

5.1. Activate құрылғысымен тест тапсыру

VI. Сабақты қорытындылау және оқушыларды

VIІ.Үй тапсырмасы (1-2 мин).

Оқушылармен амандасу, түгендеу.

2. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

II.Үй тапсырмасын сұрау

. Сұрақ-жауап «Сиқырлы шеңбер»

Миға шабу «Жасырын сөз»

3.1. Мұғалім түсіндірмесі.

3.2. Электронды оқулықпен түсіндіру

Операциялық жүйе – компьютердің барлық мәліметтерді өңдеу жұмысын ұйымдастыратын бағдарламалар жүйесі. Ол компьютердің барлық құрылғыларын басқарады, компьютер құрылғыларының арасында және компьютер мен адам арасында мәліметтер алмасуын жүзеге асырады. Сонымен қатар ОЖ – әмбебап жүйе, оны әр түрлі типтегі компьютерлерге, компьютерге қосылған қосымша құрылғыларға сәйкестендіріп баптауға болады, компьютерді дербес түрде баптауға мүмкіндік береді.

ОЖ – лер қте көп, бірақ біздің арнайы қарастыратынымыз – үйде және мектептерде тұрған компьютерлерадің операциялық жүйелері.

Компьютерде жұмыс істеу -негізінде оның ОЖ – мен жұмыс істеу. Сондықтан компьюте мен адамның қатынасу тәсілі қаншалықты қарапайым, түсінікті және «жақын достықта» екені өте маңызды.

Windows операциялық жүйесінде тұтынушы үшін көптеген мүмкіндіктер жарата алатын қосымшалар бар. Олар Бас менюдегі Программы бумасының Стандартные ішкі бумасында орналасқан. Ол қосымшаларды іске қосу үшін төмендегі командалар тізбегін орындаймыз:

Пуск = Программы = Стандартные = . . . . .

(көпнүкте орнына қажет қосымша аты таңдалады)

Бұл қосымшалардың стандартные атты бумада орналасқанының да мәні бар. Ол дегеніміз – Windows операциялық жүйесі орнатылған кез келген компьютерден осы қосымшаларды таба аламыз, оларды қосымша орнату қажеті жоқ.

Енді қосымшалардың негізгілеріне жеке-жеке тоқталып өтсек.

(Әр бір қосымшаны түсіндіргенде алдымен іске қосу жолын көрсетіп, соң терезе элементтеріне тоқталып өтемін)

«Калькулятор» — күнделікті қолданып жүрген калькуляторымыздың компьютерлік түрі. Калькулятордың екі түрі бар – қарапайым және инженерлік. Олардың қажеттісін таңдау үшін Меню жолағындағы Вид командасын шертіп, ашылған менюде «Обычный» немесе «Инженерный» командаларының бірін таңдауымыз қажет. Инженерный калькулятор күрделі есептеулер жүргізгенде пайдаланылады.

Қосымша терезелері төменде көрсетілген:

1. сүрет. Қарапайым 2. сүрет. Инженерлік

Калькуляторды экранның кез келген жеріне орналастырып, немесе Есептер панеліне жинап қойып қолдануымызға болады.

Бұл қосымша мәтіндік редакторлар тобына кіреді және бұл қосымша көмегімен көлемі шектелмеген мәтіндік ақпараттармен жұмыс істеуге болады. Мәтіндерді сақтау, өңдеу және баспаға шығару мүмкіндіктері бар.

Қосымша терезесі төменде көрсетілген:

WordPad қосымшасы терезесіндегі стандартты батырмалар мен меню жолағы қатарындағы командаларды терезе бетіне шығару немесе алып тастау үшін – Вид командасын қолданамыз. Ол команданы шерткен кезде ішкі менюдегі командалар алдында қанатбелгі (птичка) орналасқан болуы керек.

Құжатпен жұмыс істеу және мәтінді өңдеу батырмалары сәйкесінше Стандартная және Форматирование құрал-саймандар панелінде орналасқан. Сонымен қатар теріп жатқан мәтініміздің шектерін тағайындау үшін Линейка құралын пайдалануымызға болады.

Кіші көлемді, көп өңдеуді қажет етпейтін мәтіндік мәліметтерді жазып, сақтауға арналған мәтіндік редактор.

Қосымша терезесі төменде көрсетілген:

Блокнот қосымшасы терезесінде меню жолынан басқа элементтер кездеспейді. Меню жолында келесі командалар орналасқан: Файл – құрып жатқан құжатқа катысты командалар тізбегі (Создать, Открыть, Сохранить, Сохранить как. Печать т.с.с), Правка – мәтінмен жұмыс істеу батырмалары, Формат – мәтін форматын өңдеу, Вид – терезе құрылымына қатысты батырмалар, Справка – қосымшаға қатысты барлық анықтамаларды шығару.

«Paint» графиктік редакторы.

Қарапайым графиктік сызбаларды, сүреттерді орындауға арналған графикалық редактор. Редактор көмегімен түрлі форматтарда жасалған сүреттерді өңдеуге болады.

Қосымша терезесі төменде көрсетілген:

Paint графиктік редакторының терезесіндегі негізгі элементтер Меню жолы, Құрал-саймандар панелі және түстер палитрасы. Меню жолағы командалары (Файл, Правка, Вид, Рисунок, Палитра, Справка) қандай қызмет атқаратындығын біз 7 сыныпта толық үйренгенбіз. Құрал-саймандар панелі және Түстер палитрасына тоқталатын болсақ оларды қосымша терезесінен алып тастау немесе қайта орналастыру үшін Меню жолындағы Вид командасын шертіп ашылған ішкі менюде Набор инструментов немесе Палитра командаларына қанатбелгі (птичка) орнатамыз.

Сонымен қатар Стандартные бумасында –

Развлечения (Көңіл-күй көтеру) ішкі бумасында — Громкость, Звукозапись және Проигрыватель WindowsMedia қосымшалары бар. Ол қосымшалар көмегімен динамик дауысын реттеу, дыбыстарды жазу және компьютер жадында сақталған немесе түрлі дискілерде жазылған дыбыстық файлдарды тыңдап шығуымызға болады.

Связь (Байланыс) ішкі бумасында – компьютераралық түрлі байланыстарды реттеу, Интернетпен байланыс құру, жергілікті желілер құру сияқты мәселелерді орындауымызға болады.

Служебные (Қызмет көрсету) ішкі бумасындағы командалар көмегімен өз компьютерімізге қатысты түрлі амалдарды орындауымызға болады. Олардың ішінде – берілгендерді архивтеу, дискіні тазалау, форматтау, жүйені қалпына келтіру және т.б.

Специальные возможности (Арнайы мүмкіндіктер) ішкі бумасында – Диспетчер служебных программ, Мастер специальных возможностей, Экранная клавиатура, Экранная лупа сияқты қосымшалар орналасқан.

Адресная книга қосымшасы көмегімен біз Интернет желісінде көп қатынайтын немесе қажет болған жағдайда сақтап қою үшін ол адрестерді осы қосымшаға енгізіп қоямыз.

Барлық қосымшалардың негізгі қызметі: компьютер тұтынушысына қолайлықтар жасау, кездескен проблемаларды компьютердің анықтамалық бөлімі көмегімен және өз бетінше шешу мүмкіндіктерін жарату, операциялық жүйемен жұмыс істеуді үйрету, Интернетпен, қосалқы құрылғылармен жұмыс істеу ережелерін үйрету болып табылады.

Бұл қосымшалармен жұмыс істеуді жақсы игеріп алсақ келешекте Windows ортасының қолданбалы бағдарламаларымен жұмыс істеудің алғашқы дағдаларын қалыптастырасыңдар.

IV. Жаңа сабақты пысықтау

4.1. Электронды оқулықпен тақтада жұмыс.

Электронды оқулықпен, әр оқушы тақтаға шығып, жеке-жеке тапсырма орындайды.

4.2. Компьютермен жұмыс.

Калькулятор бағдарламасын ашып, мына сандарды есептеңіз:

WordPad бағдарламасын ашып, мына өлең жолдарын теріңіз:

Жазғытұры қалмайды қыстың сызы,

Масатыдай құлпырар жердiң жүзi.

Жан- жануар, адамзат анталаса,

Ата-анадай елжiрер күннiң көзi.

V. Жаңа сабақты бекіту (10 мин)

5.1. Activate құрылғысымен тест тапсыру

Компьютер қосылғанда жүктелетін және оның барлық құрылғыларының жұмысын басқаратын бағдарлама бұл.

A) Операциялық жүйе.

C) Кестелік процессор.

Компьютердің негізгі құрылғысына кірмейтін құрылғыны ата.

.txt кеңейтілуі бар файл қай бағдарлама көмегімен құрылған?

Windows операциялық жүйесінің негізгі элементі.

B) Мой компьютер.

Ақпарат өлшемінің ең кіші бірлігі.

Компьютер қандай екі цифрдың көмегімен жұмыс істейді?

Қарапайым графиктік кескіндер салуға арналған Windows-тың стандартты қосымшасы.

“WordPad” қосымшасы қандай бағдарламалар қатарына кіреді?

A) Жүйелік бағдарламалар.

B) Кестелік процессорлар.

C) Мәтіндік процессорлар.

WordPad, Paint, Калькулятор, Блокнот қосымшалары қай бумада орналасқан.

B) Мои документы.

10. Калькулятор қосымшасы не үшін арналған?

С) Сурет салу үшін

VI. Сабақты қорытындылау және оқушыларды бағалау.

VIІ.Үй тапсырмасы: 1. Операциялық жүйелердің даму тарихы.